Bange dagen

Het zijn bange dagen, niet alleen voor angsthazen zoals ik, nee, zelfs nuchtere, rationele mensen vinden dat. Neem nou Rutte. Ik heb nooit op hem gestemd en hij schijnt er nogal op los te hebben gelogen, maar hij heeft mij met zijn smetteloze overhemden en brede lach wel eventjes door een pandemie geloodst. Als hij mij toesprak in de wekelijkse persco, dan durfde ik het leven weer aan, gewoon niemand meer een hand geven, dan kwam het allemaal goed. Nu zegt diezelfde Rutte dat we ons mentaal moeten voorbereiden op oorlog. En met dat mentaal bedoelt hij natuurlijk harde dollars en koersvaste euro’s, van 2 naar 3 procent van het BBP en geen cent minder. Andere mensen, veelal stoere mannen met veel militaire onderscheidingen, gooien er nog een schepje bovenop. Behalve geld uitgeven en F16’s sturen, moeten we nu ook bunkers bouwen, water hamsteren en een noodpakket aanschaffen. Zweden begon ermee, toen kwam Nederland, en nu lees ik dat zelfs Zwitserland verontrustende plannen de wereld instuurt. Kijk, en dan begint het bij mij toch te knarsen in mijn bovenkamer. ‘Komt er oorlog, denk je’, vroeg ik dan altijd aan mijn echtgenoot, toen ik nog een rotsvast vertrouwen in hem had. Maar omdat hij nu elders de scepter zwaait, ging ik toch maar eens kijken wat zo’n noodpakket inhoudt. En dat is nogal wat. Behalve liters en liters water en potjes vol witte bonen in tomatensaus, heb je allerhande padvindersspul nodig, zoals een fluitje, een knijpkat, een wereldradio op batterijen, een isolatiedeken, een rugzak (in geval van plotse evacuatie), een rol touw, een Zwitsers zakmes en een man om dat alles te dragen. Oh, en cash! Over dat laatste moest ik even nadenken. Stel, de stroom valt uit, omdat Rusland de stoppen eruit heeft gedraaid, je kunt dan niet pinnen en dus geen boodschappen kopen, aldus de voorlichters. Maar, maar …. stotter ik, als de stroom uitvalt, dan kom je die hele winkel toch niet in? Want de gewone deur, zo een met een klink en een slot, die is bij 9 van de 10 winkels allang weg gemoderniseerd.

Heeft het zin, zo’n noodpakket? Of is het een zoethoudertje, een kalmeringstabletje, en kun je bij een allesvernietigend Armageddon maar het beste op je bed gaan liggen en je ogen alvast sluiten? Zou ik het überhaupt kunnen, een oorlog overleven? Zou ik kunnen vluchten, met kinderen en kat en een noodpakket onder de arm? Ben ik zo iemand die oude mensen en baby’s opzij duwt om die laatste plek in de boot te bemachtigen of zal ik eeuwig en altijd achter het net vissen omdat ik denk dat het zo’n vaart niet zal lopen?

Gisteren om half 3 waren een collega en ik in gesprek met een cliënt en haar behandelaar. We zaten in een van de daarvoor bestemde spreekkamers. Een ruimte van glas met een ingang en een uitgang (de vluchtroute) en een rode knop onderaan het bureau met een stil alarm. Alsof je op het Pieter Baan centrum werkt. Het was een moeizaam gesprek, maar na ruim een uur duwen en trekken leken we eindelijk ergens te komen. Plotseling ging er een luid alarm af. 

‘Hûh’, zeiden wij, want zoiets gebeurt nooit. Er dreigt weleens wat, dan is er een verward persoon of een heel boos persoon, maar dan zit er een tijdje een extra beveiliger in de hal of krijgen we een mail vol strenge instructies. Nu klonk er een luide stem. 

‘U wordt verzocht zich onmiddellijk naar de daartoe bestemde uitgangen te begeven’, riep de stem. 

‘Is dit een test’, vroeg ik aan mijn collega, misschien had ik iets gemist. Maar ze wist het niet. Wederom klonk het alarm. De stem in de lucht herhaalde de boodschap, galmend, monotoon, maar dwingend. We lachten maar eens schaapachtig naar elkaar en kwamen halfslachtig overeind. In geval van oorlog zouden wij het eerst sneuvelen, dat was duidelijk. In de gangen liepen al drommen mensen in lange rijen naar de uitgang. Er was geen paniek, iedereen deed braaf wat ze was opgedragen. Ook ik pakte mijn notitieblok, mijn telefoon en mijn pen op en liep met mijn gezelschap naar buiten. Daar stonden we dan, op het grijze, winterse dorpsplein. Het was mistig en waterkoud. Ik sloeg de revers van mijn colbert omhoog en dacht aan mijn warme jas die op mijn bureau lag, samen met mijn laptop, mijn tas, en mijn bakje yoghurt met blauwe bessen. Iedereen deed nou wel zo lacherig, maar wat was er aan de hand? Brand? Explosieven? De Russen? Of toch een oefening?

‘Het is vast een oefening’, zei ik, toen ik een van mijn collega’s in een geel hesje zag lopen. En inderdaad, na 10 minuten blauwbekken mochten we weer naar binnen.
‘Lekker, zo midden in je afspraak’, mopperde een collega.
‘Had ik eindelijk de Raad van Toezicht aan de telefoon’, zei een andere collega.
‘Hier gebeurt heus wel eens wat’, zei een derde.
Binnen konden we het beveiligde deel van het gebouw niet meer in. Bij brand klappen alle deuren dicht als in een James Bond film en werken de druppels ook niet meer, of je je nu binnen of buiten de veilige ruimte bevindt.
‘Waarom vind ik dit geen geruststellende gedachte?’, zei ik.



Thuis besloot ik toch maar een lijstje te maken van spullen die ik nodig schijn te hebben als er gevaar dreigt. Een stroomstoring, een internetstoring, een data-hack, een dijkdoorbraak, smeltende ijskappen. Of toch die Russen. 

'Mij krijgen ze niet', zei ik zo stoer mogelijk, en ik bestelde meteen maar een dozijn waterzuiveringstabletten. 

Toen kwam S thuis. 

'Is dat een noodpakket', vroeg ze. Ze wees naar de spullen op de trap. Ik knikte, beschaamd. 'Een soort van', zei ik. 'Gewoon wat kaarsen, batterijen, een powerbank, reservemedicijnen, van die dingen'. 

'Heeft geen enkele zin', constateerde ze. 

En dat was dat.