Barok in de provincie

Gisteren bezocht ik in AFAS Leusden een concert van The Bach Orchestra of the Netherlands, met aan het roer de ooit verguisde André Rieu van de barok: Pieter Jan Leusink. De man is in 2022 kennelijk schuldig bevonden aan seksueel (behoorlijk) overschrijdend gedrag, maar omdat ik niet erg van barok houd en al helemaal niet van Bach, was dit feit gelukkig aan mij voorbijgegaan. Want eerlijk is eerlijk, had ik het geweten, was ik dan niet naar dit concert gegaan?

Nu stond o.a. de Vier Jaargetijden van Vivaldi op het programma en omdat dit werkje sinds een jaar of wat op mijn sportschool playlist staat, ben ik er door gewenning erg aan gehecht geraakt en besloot ik af te wijken van mijn gebruikelijke route langs romantiek en impressionisme. “Als je nou eens van dat intellectuele afstapt en naar Nick en Simon gaat?”, appte broer A. “Ik wil wel met Nick naar Vivaldi”, zei ik, “mag dat ook?” Maar Nick kon niet, dus vroeg ik R mee. Die was twee weken terug nog naar de Dire Straits geweest, dus dan is de overstap naar Vivaldi een eitje.

Eerst moesten we een masterclass ondergaan. Ik had nog gemaild of dit verplicht was, maar het zou een mooie toevoeging zijn om in de beleving van het concert te komen, aldus organisator Beleef(d) Klassiek in Harderwijk. Vooruit dan maar. Bij aanvang troffen we de leden en de dirigent van het orkest in casual kledij aan. De musici in fijne trui of mooie blouse, maar de dirigent had een vaal zwart T-shirt aan en zijn vormeloze broek werd opgehouden door bretels. Als je zoals ik Lorenzo Viotti gewend bent, is deze dirigent een klap in het gezicht. Dat je corpulent en vormeloos bent, ach, de man is 66, wie kan het schelen, maar een goede verzorging is dan extra belangrijk. Dus nee, geen slierterige, kijk mij eens artistiek zijn, haren in je nek. Hop, naar de salon! Gelukkig zaten we op de eerste rij, pal voor het podium, en zagen we vooral voeten (en dat voor 59 euro de man, dat mag anders, AFAS!).

De masterclass was eigenlijk niet meer dan een schoolklasje. Het was een uitleg voor de verstandelijk uitgedaagden onder ons over de opbouw van Vivaldi’s beroemdste opus, en werd gelardeerd met grapjes van de dirigent. Best leuke grapjes, maar ik lach al gauw om alles, en na een tijdje ging ik me toch ergeren aan dat eeuwige dedain waarmee grootsteedse musici hun publiek in de provincie toespreken. Gelukkig was er wijn in de pauze en hadden de heren en dames musici zich intussen omgekleed in passende kledij. De heren in rokkostuum, de dames in een lange, zwarte jurk, de dirigent in hetzelfde T-shirt, maar dit keer onder een zwart pak van grotematen.nl. Zijn lange grijze haren wapperend in de wind van eigendunk. 

En dat brengt me op het volgende: waarom timmert deze man zo aan de weg? Is het de Nederlandse van Bach doordrenkte voedingsbodem of is het omdat hij het land in trekt en we normaal gesproken voor iets van klassieke waarde naar de grote steden moeten afreizen? Want zeg nou zelf, heb je de man ooit zien dirigeren? Wat is dat voor een gewapper met zijn rechterhand? Het verbaasde me eigenlijk niet dat de de violisten meer letten op concertmeester Enrique (Gómez-Cabrero Fernández) dan op de dirigent, het was alsof ik keek naar Tjitske Reidinga in Maestro. Het was typisch zo’n gevalletje ‘ik heb dit al honderden keren gedaan en ik maak me er met een Jantje-van-Leiden vanaf want ik wil naar huis’, want in het concertgebouw deed hij beslist beter zijn best, zag ik op YouTube. Dedain, ik zei het al. Enfin, ik kon er niet naar kijken en focuste me op de vriendelijk ogende Enrique en op de violist ernaast die al een lichte bochel had ontwikkeld door al dat staand violeren. 

“Als hij nou eens zijn mond sloot, dan ging het nog”, zei R goedwillend.
“Ik moet steeds denken aan Haast Onthoofde Henk uit Harry Potter”, zei ik.

Tussen de jaargetijden in – ook best vreemd – kwam er vier keer een sopraan (Olga Zinovieva) ten tonele om ons te verblijden met zenuwslopende coloratuuraria’s van Vivaldi’s hand. Een kittige dame van Russische makelij, met een tomeloze energie en een wat schelle, maar zuivere hoogte. Het lag dan ook zeker niet aan haar, maar op zo'n moment weet ik weer waarom ik niet van barok houd, ik word er nerveus van, en pas bij de laatste aria (sposa son disprezzata) van die avond voelde ik iets van ontroering. Ach, er viel hier en daar zeker wat te genieten en je bent er eens uit, zegt mijn dochter dan, maar als je stiekem hoopt dat ze de ‘encore’ overslaan, dan weet je dat je naar de Dire Straits had moeten gaan. Of Nick en Simon natuurlijk.